Tình trạng các đốm, mảng màu nâu sẫm hoặc nâu nhạt xuất hiện trên da được gọi là nám da, tập trung chủ yếu ở trán, mũi, 2 bên gò má, mu bàn tay. Và trên thực tế, nám da cũng xuất hiện ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới. Vậy cụ thể hiện tượng nám da là gì, nguyên nhân nào khiến bạn bị nám và tại sao nữ lại bị nám nhiều hơn nam? Mời bạn theo dõi thông tin giải thích được team Lavender By Chang tổng hợp dưới đây:
Nám da là gì?
Nám da là hiện tượng tích tụ một lượng lớn sắc tố Melanin tại một vùng da nhất định, khi sắc tố này được sản xuất quá nhiều.
* Melanin: Melanin được sản xuất bởi tế bào biểu bì tạo sắc tố Melanocytes, là sắc tố quy định màu sắc cho da, tóc và mắt của con người. Lượng Melanin tập trung trên da càng nhiều thì da càng sẫm màu.
10 nguyên nhân gây nám da
Theo các bác sĩ, chuyên gia da liễu, có 10 nguyên nhân chính gây tình trạng nám da mặt, bao gồm:
1. Di truyền
Thống kê thực tế cho thấy có đến 35% số người bị nám da là do di truyền, trong gia đình cũng có người bị nám da.
Với trường hợp này thì việc chữa khỏi nám hầu như là không thể, vì nám “được quy định” bởi gen và cấu trúc hệ sắc tố. Mọi phương pháp điều trị nám chỉ có tác dụng làm giảm bớt các triệu chứng, làm sắc nám trên da nhạt đi mà thôi.
2. Tiếp xúc nhiều với tia cực tím
Tia cực tím do ánh nắng mặt trời phát ra là nguyên nhân gây nám da phổ biến nhất. Việc sản xuất sắc tố Melanin được “kích hoạt tăng tốc” khi da tiếp xúc với ánh nắng nhằm hạn chế nguy cơ gây hại của tia cực tím, số lượng Melanin được tạo ra vượt mức thông thường dẫn tới tình trạng nám, thậm chí là tàn nhang hay đồi mồi.
Tia cực tím không chỉ tồn tại dưới ánh nắng trực tiếp mà còn ở trong bóng râm, ô tô, nhà kính. Ngoài ra, tia cực tím cũng có trong các loại đèn huỳnh quang, đèn chiếu laser, đèn halogen, giường nhuộm da…
3. Tiếp xúc với ánh sáng xanh
Ánh sáng xanh (High Energy Visible – HEV) phát ra từ các thiết bị điện tử như smartphone, máy tính, ipad…cũng là một nguyên nhân gây nám vì kích thích tăng sắc tố. Loại ánh sáng này được cho là có khả năng tấn công sâu vào da hơn cả tia cực tím.
HEV chính là câu trả lời lý giải cho thắc mắc của nhiều chị em rằng tại sao chỉ ở trong nhà, làm việc máy tính, không ra nắng mà vẫn bị đen.
4. Lão hóa
Nhiều phụ nữ nội trợ tuổi ngoài 30 thấy da mặt bắt đầu nổi các đốm hoặc mảng nám thì thắc mắc nguyên nhân nám da là gì vì bản thân họ không ra ngoài nhiều, cũng không phải làm việc trực tiếp trên máy tính.
Với trường hợp này, bác sĩ Nguyễn Hồng Hải – Nguyên Phó giám đốc bệnh viện Đông y Hòa Bình giải thích rằng, khi phụ nữ bước qua tuổi 30, nồng độ hormone estrogen bị suy giảm làm ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần, trong đó có làn da. Lượng tế bào già cỗi tăng lên, collagen nội sinh ít và tái tạo chậm khiến da bị lão hóa nhanh và yếu hơn, dễ bị tấn công bởi các yếu tố từ bên ngoài dẫn tới tình trạng nổi nám.
5. Rối loạn, thay đổi nội tiết tố
Nguyên nhân này thường xảy ra ở nữ giới (đặc biệt là phụ nữ sau sinh), khi nội tiết tố Estrogen bị rối loạn hoặc thay đổi. Ngoài các vai trò liên quan đến chức năng sinh dục, estrogen được cho là có khả năng ức chế sản sinh hormone MSH – chuyên kích thích tăng sinh Melanin dưới da.
Tình trạng rối loạn, thay đổi nội tiết tố khiến nồng độ estrogen bị suy giảm, ảnh hưởng đến vai trò ức chế MSH, tạo điều kiện cho lượng sắc tố Melanin gia tăng và đẩy dần lên bề mặt da làm hình thành nám.
6. Stress kéo dài
Căng thẳng kéo dài dẫn tới nội tiết tố bị rối loạn, tốc độ lão hóa da nhanh hơn. Tình trạng này sẽ kích thích tăng sinh sắc tố Melanin trên da làm xuất hiện các mảng nám sạm.
7. Lạm dụng mỹ phẩm
Lạm dụng mỹ phẩm hoặc sử dụng các loại mỹ phẩm kém chất lượng đều khiến cho da bị tổn thương do “ngộ độc” dinh dưỡng, da bị bào mòn trở nên mỏng yếu, dễ bắt nắng hơn, dễ bị ánh sáng xanh tấn công hơn dẫn tới nám, tàn nhang.
8. Chăm sóc da sai cách
Chăm sóc da sai cách, chọn sản phẩm dưỡng da không phù hợp với loại da có khả năng làm phá vỡ cấu trúc tế bào da, khiến da bị kích ứng, suy giảm sức đề kháng. Nguyên nhân này không chỉ dẫn đến tình trạng nám mà còn nhiều vấn đề da liễu khác như viêm da, nổi mụn, đổ dầu mất kiểm soát…
9. Tăng sắc tố sau viêm
Nặn mụn, wax lông hay các thủ thuật tác động lên da có nguy cơ khiến da có phản ứng viêm do tổn thương, dẫn đến tình trạng da mất khả năng “tự vệ” khi tiếp xúc với môi trường ngoài như bụi khuẩn, ánh sáng xanh, tia UV… từ đó làm tăng sắc tố và hình thành nám.
10. Chế độ dinh dưỡng không lành mạnh
Ăn uống tùy tiện, ăn nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, thường xuyên uống rượu bia, đồ uống có cồn…, ít ăn hoa quả, rau xanh cũng là nguyên nhân gây nám vì khiến cơ thể thiếu hụt vitamin A, vitamin B, vitamin C, vitamin E… – vốn là những vitamin thiết yếu trong việc ức chế tổng hợp sắc tố Melanin.
Dấu hiệu của nám da mặt
Nám da tuy không nguy hiểm có sức khỏe nhưng nó làm mất thẩm mỹ làn da. Vì thế ngoại trừ người bị nám do di truyền là không thể chữa khỏi thì các bạn cần phát hiện sớm tình trạng nám để có giải pháp điều trị nám kịp thời và dứt điểm.
Vậy các dấu hiệu của nám da là gì?
- Da mặt xuất hiện các mảng hoặc các đốm có màu nâu, từ nhạt đến sẫm, thậm chí là nâu đen.
- Vị trí xuất hiện nám thường ở gò má, mũi, trán và vùng da dưới mũi.
Các loại nám da phổ biến nhất
Bác sĩ Lê Phương – Giám đốc chuyên môn Trung tâm Da liễu Đông Y Việt Nam cho biết có 3 loại nám da phổ biến gồm nám chân sâu (còn gọi là nám chân đinh, nám đốm), nám mảng (còn gọi là nám nông) và nám hỗn hợp.
Nám chân sâu
Là nám có phần chân ăn sâu vào lớp đáy của tầng biểu bì, xuống đến trung bì, thậm chí là hạ bì. Loại nám này kích thước nhỏ như đầu đinh nên còn được gọi là nám đinh, nám chân đinh, theo thời gian màu sắc sẽ chuyển từ nâu nhạt đến nâu đậm và nâu đen. Nám chân sâu xuất hiện nhiều nhất ở vùng gò má.
Nám mảng
Nám mảng được hình thành theo từng mảng, có màu nâu nhạt hoặc hơi sẫm màu. Chân nám mảng chỉ nằm ở lớp trên cùng của tầng biểu bì, vì thế loại nám này được cho là dễ điều trị nhất.
Nám hỗn hợp
Làn da bị nám hỗn hợp xuất hiện cả nám mảng lẫn nám chân sâu, màu sắc cũng không đồng nhất. Việc điều trị cho loại nám này cũng khá tốn thời gian vì vừa phải xóa nám mảng vừa phải phá hủy được nám chân sâu tận gốc.
Tại sao phụ nữ bị nám da nhiều hơn so với nam giới?
Nghiên cứu, thống kê thực tế cho thấy tình trạng nám da xuất hiện ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới, nhất là phụ nữ bước vào tuổi ngoài 30. Nguyên nhân của sự chênh lệch này được các chuyên gia chỉ ra rằng:
Do phụ nữ dễ bị rối loạn nội tiết tố hơn
Tình trạng rối loạn hay thay đổi nội tiết tố ở nữ diễn ra thường xuyên hơn so với nam nên làn da của nữ giới cũng bị tác động nhiều hơn, dẫn tới dễ hình thành nám hơn.
Do phụ nữ có làn da mỏng và nhạy cảm hơn da của nam giới
Theo các nghiên cứu về da, làn da của nam giới có độ dày gấp 7 lần so với da ở nữ giới. Da của phụ nữ mỏng và nhạy cảm hơn rất nhiều nên dễ bị ảnh hưởng bởi các tác động từ môi trường, nên dễ bị tăng sinh, tích tụ Melanin hơn, dễ bị nám hơn.
Do phụ nữ thường xuyên dùng mỹ phẩm
Rõ ràng, phụ nữ dùng mỹ phẩm nhiều và thường xuyên hơn so với nam giới nên làn da vốn mỏng, nhạy cảm hơn cũng nhanh bị bào mòn hơn và gia tăng nguy cơ bị thương tổn. Vì vậy đây cũng là một nguyên nhân tại sao phụ nữ bị nám da nhiều hơn so với nam giới.
Do lượng collagen ở nữ ít hơn so với nam giới
Ở nam giới, mật độ collagen cao hơn nên da săn chắc và đàn hồi tốt hơn. Trong khi đó, lượng collagen ở nữ ít hơn, sau 25 tuổi da bắt đầu lão hóa dần nên dễ bị nám hơn.
6. Cách phòng ngừa nám da tàn nhang hiệu quả
Bị nám sẽ khiến bạn kém tự tin hơn trong việc giao tiếp gặp gỡ người khác nên khi bị nám bạn có xu hướng trang điểm kỹ hơn để che khuyết điểm. Tuy nhiên việc này cũng khiến da dễ bị bào mòn hơn, làm tăng tình trạng nám. Do đó, ngay từ khi da mặt còn khỏe hoặc chưa bị nám nhiều, các bạn cần chủ động thực hiện các giải pháp ngừa nám sạm.
Vậy cách phòng ngừa hiệu quả nám da là gì?
- Có chế độ ăn uống lành mạnh.
- Tăng cường bảo vệ da khỏi bức xạ cực tím và ánh sáng xanh.
- Chế độ sinh hoạt khoa học, giữ tâm lý thoải mái để không bị rối loạn nội tiết.
- Luôn thông thái khi chọn sử dụng các sản phẩm dưỡng da cũng như mỹ phẩm makeup.
Ngoài ra, bạn đọc bị nám da lâu năm, chữa nhiều nơi, nhiều cách vẫn không khỏi có thể chọn điều trị nám tại Lavender By Chang với nhiều giải pháp tiên tiến như:
Kết luận
Trên đây là toàn bộ thông tin được team Lavender By Chang tổng hợp để giải thích cho bạn đọc nắm bắt được nám da là gì, nguyên nhân, dấu hiệu bị nám và các loại nám da phổ biến. Hy vọng chia sẻ này sẽ giúp bạn luôn hiểu rõ về làn da của mình và có cách chăm sóc da tốt nhất.
. Thành viên tại Hiệp Hội Học Viện Da Liễu Thành Phố Hồ Chí Minh . Từng làm việc tại bệnh viện Methodist (Merrillville, Indiana, Hoa Kỳ) . Từng làm việc tại trung tâm y tế Sint Maarten (Hà Lan) . Thường xuyên tham gia nhiều khóa học đào tạo & hội thảo quốc tế về Laser & công nghệ thẩm mỹ tiên tiến . Được đào tạo Thermage & Ultherapy trực tiếp tại hãng
Tất Ân Hy Chuyên gia da liễu